Geschiedenis van het Park Uithof

 

Het Park Uithof is een bijzonder Almeers park. Het is niet alleen het oudste park van Almere, het heeft ook een door bureau INBO (opsteller van het ontwikkelingsplan en stedenbouwkundig plan van de wijk De Laren) genoemde bijzondere Engelse landschapsstijl. Het romantische karakter onderscheidt zich van de andere parken in de stad.

DE HEEL VROEGE GESCHIEDENIS

 Het jonge Almere heeft wat zijn start betreft een onbekende, geheime geschiedenis en een bekende, officiële geschiedenis. Over het park Uithof is slechts met moeite iets in de archieven terug te vinden. 

 

De eerste geschiedenis van het park Uithof beschrijven we vanaf het moment dat de mens hier kwam wonen. In de bodem van park Uithof bevinden zich archeologische resten uit de Steentijd, specifiek de periode vanaf het einde van de Oude Steentijd tot en met de Midden Steentijd (10.000 – 4.900 v. Chr.). 

 

Na het einde van de laatste IJstijd was het klimaat aanvankelijk nog erg koud. Het grondgebied van Almere bestond uit een open dekzandlandschap waarin vooral rendierjagers actief waren. Met het stijgen van de temperatuur veranderde ook het landschap, en daarmee ook het landschapsgebruik. Pas in de Midden Steentijd (8.800 – 4.900 v. Chr) transformeerde het dekzandlandschap eerst in een bos met hoofdzakelijk berken- en dennenbomen ( circa 7.000 v.Chr.) en vervolgens in een gemengd loofbos. In dat veranderende landschap leefden rondtrekkende jagers en verzamelaars groepen voor wie seizoensvariaties in het aanbod van voedsel en grondstoffen een belangrijke motor waren achter de dynamiek in hun samenlevingen.

 

Als gevolg van de stijging van de zeewaterspiegel begonnen rond 6.000 v. Chr. de lagere delen van het Almeerse landschap te vernatten. De zeespiegelstijging zette zich gestaag door totdat het landschap rond 3.800 v. Chr. was veranderd in een uitgestrekt moerasgebied dat onder invloed was komen te staan van de getijden van de zee. Hiermee kwam een einde aan circa 5.000 jaar steentijd bewoning in dit deel van Flevoland.  Dit deel van Nederland was in die tijd het best te vergelijken met de huidige Biesbosch.

Rond het begin van de jaartelling was ter hoogte van het huidige Almere een groot meer ontstaan, dat in de Romeinse tijd het Mare Flevum of Lacus Flevum werd genoemd. Hieruit vormde zich het latere Aelmere dat vanaf de 14e eeuw de Zuiderzee werd genoemd. 

HET PARK VANAF 1968

 In 1968 viel dit deel van de Zuidelijke Flevopolder droog.

 

De Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders (RIJP) heeft, in alle jaren dat ze hier actief was, een enorm aantal bomen geplant. Pas in 1984 droeg de RIJP alle bevoegdheden over aan de opgerichte Gemeente Almere.

 In 1968 viel dit deel van de Zuidelijke Flevopolder droog.

 

De Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders (RIJP) heeft, in alle jaren dat ze hier actief was, een enorm aantal bomen geplant. Pas in 1984 droeg de RIJP alle bevoegdheden over aan de opgerichte Gemeente Almere.

Almere-Haven

 

Almere Haven werd ontworpen in de jaren '70 en de ontwerpers van Almere-Haven wilden dit deel van Almere een groen karakter meegeven. Het eerste stadsdeel werd aangelegd als een Zuiderzeehaven met stadsgrachten en neoklassieke havenhuisjes. In het stadje aan het Gooimeer kwamen twee groene vingers die naar het hart van het stadje wezen, de Westelijke- en Oostelijke Groene Wig. Het doel was op de winderige vlakte alvast wat beschutting creëren, naast plekken voor recreatie en sport. De Westelijke Groene Wig van Almere Haven eindigt in het park Uithof.

 

Groen op de kaart is het voedselbos ingekleurd

Aanleg Park

 Het park Uithof is aangelegd op uitstekende klei bevattende landbouwgrond en dat is te merken aan de snelle groei van de bomen. Het is moeilijk voor te stellen dat de eerste bomen pas begin jaren ’70  zijn aangeplant. De RIJP plantte hier met boomplantmachines een bosperceel aan om de toekomstige bewoners van Almere in een beschutte en groene omgeving terecht te laten komen; een soort jas om hen te beschermen tegen de wind. Een overblijfsel hiervan is nog het zuidelijke bosperceel tegenover de 18 houten woningen van de Uithof. Oorspronkelijk was dit bosvak veel breder. Het liep tot de busbaan en stak onder de Westerdreef door.

 

Het bosperceel tegenover de voormalige Eerste Almeerse Montessorischool en naast de rotonde aan de Westerdreef werd rond 1980-1982 voor een deel gekapt ten behoeve van een bomendepot, waar verschillende bomen voor de in te richten omliggende wijken tijdelijk werden ingeplant. Dat verklaart waarom de diversiteit in bomen zo onvoorstelbaar groot is op deze locatie. Het is een arboretum (een levend boommuseum).  Het is niet duidelijk waarom deze bomen hier zijn achtergebleven. In het perceel stonden drie Abelen met een enorme stamomtrek en enorme hoogte. Deze reuzen dateerde nog uit de tijd dat het bosperceel aangeplant werd door de RIJP begin jaren ‘70, en hebben geprofiteerd van de aangevoerde betere grond die meekwam met de boomopslag. Dat verschil is ten opzichte van de Abelen in het bosperceel tegenover de houten woningen duidelijk te zien. De dikste woudreus had een stamomtrek van 4.20 meter! Het was een monument.  Bij een heftige najaarsstorm is een groot deel van deze boom ernstig beschadigd, met afgebroken takken. Uiteindelijk is deze boomstam begin 2017 als klimboom verplaatst naar de huidige wilgenspeelplek naast basisschool De Ark, zodat er toch een herbestemming aan is gegeven.

 

^ Meer over de Geschiedenis ^

 DE DROOM

 

 Stel je voor, je loopt door het park naast je buurt, het is zomer en de bloemen in de weide dansen op de wind, voor je voeten vliegen libellen en waterjuffers, in de gracht kwaakt een kikker en er zwemt een eend voorbij. Langs je heen een blauwe flits, de ijsvogel die zijn jongen voert. Je kiest een plek op het gras bij het bos theater. Om je heen zoemen de insecten. Boven je hoofd hangt een rijpe appel en ernaast zie je rijpe rode bessen hangen. Bij het theater wordt gerepeteerd door een schoolklasje, Het is zomer en je geniet van de rust van het park. Je denkt aan een paar jaar daarvoor, de workshop avonden met Erwin en Eveline over permacultuur, aan de eerste vrijwilligers activiteiten en aan het inplanten van talloze bomen en struiken, het begin van het smulbos. Je zucht en droomt weg, het voedselbos is niet meer weg te denken uit de buurt, het is de ontmoetingsplek van de buurt.   

 

 

 

 VAN DROOM NAAR WERKELIJKHEID

 Deze droom hadden de oprichters van de  Stichting Belangen Park Uithof  voor ogen toen ze hoorden dat het Park Uithof heringericht zou worden in het plan de Laren. Gelukkig werden ze als partners bij de ontwikkeling en metamorfose van het park betrokken.

 

  

 

 Dat resulteerde in  een voedselbos  met onder andere een bijenstal, pergola en amfitheater. Daarnaast is er in het park een eiland met daarop Jeugdland gerealiseerd. Om dat laatste te doen zijn twee watergangen gegraven en uitkijkheuvels opgeworpen. Het fietspad is vernieuwd en nieuwe paden maken het park toegankelijker.

 

  

 

 

 

 In een hoek van het park is een appartementencomplex gebouwd, waar herfst 2021 de eerste bewoners kwamen wonen.